วินัย เจริญเฉลิมศักดิ์ นบ. นม.
คณะกรรมการเรือนจำที่นำเสนอในบทความนี้ คือ คณะกรรมการเรือนจำของมลรัฐเท็กซัส USA ข้อมูลจากเว็บไซต์
http://www.lib.utexas.edu/taro/tslac/20046/tsl-20046.html พบว่า ข้อมูลเกี่ยวกับคณะกรรมการเรือนจำของมลรัฐเท็กซัส
ปรากฏอยู่ในหอจดหมายเหตุของรัฐเท็กซัส 1913-1933 และ
1943 เรื่อง ประวัติและระบบเรือนจำเท็กซัส ในรูปแบบของรายงานคณะกรรมการเรือนจาประจำเดือน
ประกอบด้วยรายงานข้อมูลสถิติเกี่ยวกับ การดำเนินงานโดยทั่วไปของเรือนจำ เช่น จำนวนเจ้าหน้าที่
จำนวนนักโทษ การเงิน การพัสดุ และการหลบหนี เป็นต้น โดยจะเป็นการกล่าวถึง แนวคิดวิวัฒนาการ
อำนาจหน้าที่ ผลการดำเนินงานของคณะกรรมการเรือนจำเท็กซัส และคณะกรรมการเรือนจำของไทยตามพระราชบัญญัติราชทัณฑ์
มาตรา 44 ระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยสภาที่ปรึกษาการราชทัณฑ์
พ.ศ. 2547 ระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยสภาที่ปรึกษาการราชทัณฑ์
(ฉบับที่ 2 ) พ.ศ.
2550 และระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยการตรวจเรือนจำของคณะกรรมการเรือนจำ
พ.ศ. 2547 โดยสังเขป ดังนี้
คณะกรรมการเรือนจำเท็กซัสและเจ้าหน้าที่เรือนจำในปี
1930
- แนวคิดวิวัฒนาการ
คณะกรรมการเรือนจำเท็กซัสเกิดขึ้นครั้งแรก
ในปี คศ.1848 เมื่อมีการตราพระราชบัญญัติการจัดตั้งเรือนจำ
1848 ได้กำหนดให้มีการแต่งตั้งคณะกรรมการเรือนจำ (3 คน) โดยผู้ว่าราชการมลรัฐโดยความเห็นชอบ ของสมาชิกวุฒิสภา
มีอำนาจหน้าที่ในการกำหนด กฎ ระเบียบ ข้อบังคับในการบริหารงานของเรือนจำโดยทั่วไป เช่น
การใช้แรงงานนักโทษ การจ้างแรงงานนักโทษ การโอนนักโทษระหว่างเรือนจำมณฑล การดูแลรักษานักโทษ
การเงิน การบัญชี การพัสดุ เป็นต้น โดยจะมีการทำรายงานประจำปีเสนอต่อผู้ว่าราชการมลรัฐ
ต่อมาในปี 1871 สภานิติบัญญัติได้ออกข้อกำหนดเกี่ยวกับการใช้แรงงานนักโทษของเรือนจำเท็กซัสระบบต่างๆ
เช่น ระบบนักโทษให้เช่า ระบบเรือนจำแรงงาน ระบบเรือนจำอุตสาหกรรม ระบบเรือนจำค่าย
และ ระบบเรือนจำฟาร์ม โดยการให้ภาคเอกชนสามารถ เช่าแรงงานนักโทษ
ไปทางานในร้านค้า โรงงาน บริษัท ฟาร์ม ไร่ และ การสร้างทางรถไฟ เป็นต้น ในปี
1883 มีการแต่งตั้งคณะกรรมการเรือนจำประกอบด้วยผู้ว่าราชการมลรัฐ และคณะกรรมการสองคน ซึ่งได้รับการแต่งตั้งโดย
ผู้ว่าราชการมลรัฐ ในปี 1885 มีการแต่งตั้งคณะกรรมการเรือนจำประกอบด้วยคณะกรรมการที่แต่งตั้งโดยผู้ว่าราชการมลรัฐสามคน
ในปี 1927 มีการแต่งตั้งคณะกรรมการเรือนจำประกอบด้วยคณะกรรมการเก้าคน
มีวาระการดำรงตำแหน่งหกปี ได้รับการแต่งตั้งโดย ผู้ว่าราชการมลรัฐด้วยความเห็นชอบของวุฒิสภา
ในปี 1957 ได้มีการเปลี่ยนระบบเรือนจำเท็กซัสเป็นกรม ราชทัณฑ์เท็กซัส
มีการแต่งตั้งคณะกรรมการราชทัณฑ์ ประกอบด้วยสมาชิกเก้าคนได้รับการแต่งตั้งโดย ผู้ว่าราชการโดยคำแนะนำและยินยอมของวุฒิสภา
เป็นการดาเนินการภายใต้แนวคิดต่างๆที่สำคัญ เช่น
o แนวคิดในการกำกับดูแลการบริหารงานเรือนจำในรูปแบบคณะกรรมการเรือนจำ
o แนวคิดในการกำหนด กฎ ระเบียบ ข้อบังคับในการบริหารงานเรือนจำโดยทั่วไปโดยคณะกรรมการเรือนจำ
o แนวคิดในการให้ภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วม และ
o แนวคิดในการใช้แรงงานผู้ต้องขังให้เป็นประโยชน์กับทางเศรษฐกิจ
เป็นต้น
คณะกรรมการเรือนจำมณฑลรัฐไวโอมิง 2013
- อำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการเรือนจำ
คณะกรรมการเรือนจำมีอำนาจหน้าที่
ดังนี้
o การกำหนด กฎระเบียบ ข้อบังคับในการบริหารงานเรือนจำโดยทั่วไป
o การพัฒนาระบบเรือนจำต่างๆ เช่น ระบบนักโทษให้เช่า
ระบบเรือนจำแรงงาน ระบบเรือนจำอุตสาหกรรม ระบบเรือนจำค่าย และ ระบบเรือนจำฟาร์ม เป็นต้น
o การจัดทำรายงานประจำเดือน และรายงานประจำปีเสนอต่อผู้ว่าราชการมลรัฐ
ประกอบด้วยรายงาน รายงานเกี่ยวกับข้อมูลสถิติเกี่ยวกับการดำเนินงานโดยทั่วไปของเรือนจำ
เช่น ข้อมูลสถิติเกี่ยวกับจำนวนเจ้าหน้าที่ จำนวนนักโทษ การเงิน การบัญชี การพัสดุ
อาคารสถานที่ และข้อมูลสถิติการหลบหนี เป็นต้น
- ผลการดำเนินงาน
ในปี 1871 สภานิติบัญญัติได้ออกข้อกำหนดเกี่ยวกับการใช้แรงงานนักโทษของเรือนจำเท็กซัสระบบต่างๆ
ตามข้อเสนอของคณะกรรมการเรือนจำ เช่น ระบบนักโทษให้เช่า ระบบเรือนจำแรงงาน ระบบเรือนจำอุตสาหกรรม
ระบบเรือนจำค่าย และ ระบบเรือนจำฟาร์ม เป็นต้น โดยการเปิดโอกาสให้ภาคเอกชนสามารถเช่าแรงงานนักโทษ
ไปทำงานในร้านค้า โรงงาน บริษัท ฟาร์ม ไร่ และ การสร้างทางรถไฟ ระหว่างปี
1927-1957 คณะกรรมการเรือนจำได้มีการปฏิรูปเรือนจำเท็กซัสในระบบต่างๆ
เช่น ระบบการเรียนการสอน การสันทนาการ การพัฒนาเรือนจำ Rodeo และระบบการจำแนกผู้ต้องขังวิธีการใหม่ เป็นต้น
- คณะกรรมการเรือนจำของไทย
คณะกรรมการเรือนจำของไทยได้แก่คณะกรรมการเรือนจำตามพระราชบัญญัติราชทัณฑ์
พุทธศักราช 2479 มาตรา
44 และคณะกรรมการเรือนจำตามระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยการตรวจเรือนจำของคณะกรรมการเรือนจำ
พ.ศ. 2547 ประกอบด้วยเนื้อหาสาระสาคัญในเรื่องต่างๆ
เช่น
o พระราชบัญญัติราชทัณฑ์ พุทธศักราช 2479 ได้บัญญัติเรื่องคณะกรรมการเรือนจำ
ไว้ในหมวด 11 การตรวจเรือนจำ
มาตรา 44 ความว่า “รัฐมนตรีมีอำนาจตั้งคณะกรรมการเรือนจำและกำหนดอานาจหน้าที่ของคณะกรรมการในการตรวจพิจารณากิจการของเรือนจำ และให้คำแนะนำแก่เจ้าพนักงานเรือนจำ
คณะกรรมการนี้มีจานวนไม่เกิน 5 นาย ซึ่งจะได้แต่งตั้งจาก
- ข้าราชการตุลาการสังกัดกระทรวงยุติธรรม
- ข้าราชการสังกัดกระทรวงธรรมการ
- ข้าราชการสังกัดกระทรวงเกษตราธิการ
- ข้าราชการสังกัดกระทรวงการคลัง
- ข้าราชการสังกัดกระทรวงการต่างประเทศ
- เจ้าพนักงานแพทย์
- เจ้าพนักงานอัยการ
และ
- ข้าราชการหรือบุคคลอื่นตามแต่รัฐมนตรีเห็นสมควร
o ระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยการตรวจเรือนจำของคณะกรรมการเรือนจำ
พ.ศ. 2547
รัฐมนตรีว่าการกระทรวงยุติธรรมได้อาศัยอำนาจตามความในมาตรา 44 แห่งพระราชบัญญัติราชทัณฑ์พุทธศักราช
2479 แต่งตั้ง คณะกรรมการเรือนจำ เพื่อทำหน้าที่ตรวจตราให้ความเห็นและข้อเสนอแนะการดำเนินกิจการของเรือนจำ และตรวจสอบแนะนำการปฏิบัติงานแก่เจ้าพนักงานเรือนจำ
โดยระเบียบกระทรวงยุติธรรมฯ ได้กำหนดหลักเกณฑ์และแนวทางการดำเนินงานของคณะกรรมการเรือนจำในเรื่องต่างๆ
เช่น อำนาจหน้าที่ของคณะกรรมการเรือนจำ กำหนดการตรวจเรือนจำประจาปี บัตรประจำตัวคณะกรรมการเรือนจำ
ค่าที่พักและค่าพาหนะ เป็นต้น
- แนวคิดของคณะกรรมการเรือนจำไทย
แนวคิดของคณะกรรมการเรือนจำไทยตามพระราชบัญญัติราชทัณฑ์
พุทธศักราช 2479มาตรา
44 และคณะกรรมการเรือนจำตามระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยการตรวจเรือนจำของคณะกรรมการเรือนจำ
พ.ศ. 2547
o แนวคิดในการตรวจเรือนจำโดยคณะกรรมการเรือนจำ
o แนวคิดในการจัดทำรายงานผลการตรวจเสนอความเห็นเกี่ยวกับกิจการเรือนจำ/ทัณฑสถาน หรือการแนะนำเจ้าพนักงานเรือนจำ/ทัณฑสถาน เพื่อประกอบการพิจารณาของรัฐมนตรี
o แนวคิดในการให้ภาครัฐภาคเอกชนเข้ามามีส่วนร่วมในการตรวจเรือนจำ
มาตรา 44 (8)
- อำนาจหน้าที่คณะกรรมการเรือนจำไทย
คณะกรรมการเรือนจำของไทยตามพระราชบัญญัติราชทัณฑ์
พุทธศักราช 2479 มาตรา
44 และคณะกรรมการเรือนจำตามระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยการตรวจเรือนจำของคณะกรรมการเรือนจำ
พ.ศ. 2547 มีอำนาจหน้าที่ดังนี
o การตรวจเรือนจำ
o การเข้าไปในสถานที่ปฏิบัติงาน หรือเกี่ยวข้องกับการปฏิบัติงานทุกประเภทของเรือนจำ/ทัณฑสถาน
o การสั่งให้เรือนจำ/ทัณฑสถาน หรือเจ้าพนักงานเรือนจำ ชี้แจง ให้ถ้อยคา
ส่งเอกสารและหลักฐานเกี่ยวกับการปฏิบัติงานเพื่อประกอบการตรวจเรือนจำของคณะกรรมการ
o การจัดทำรายงานผลการตรวจ การให้คำแนะนำ ให้รัฐมนตรีทราบ
o การเสนอความเห็นเกี่ยวกับกิจการเรือนจำ/ทัณฑสถานหรือการแนะนำเจ้าพนักงานเรือนจำ
/ทัณฑสถาน เพื่อประกอบการพิจารณาของรัฐมนตรี
- ผลการดำเนินงาน ยังไม่พบข้อมูลการดาเนินงาน
- บริบทว่าด้วยคณะกรรมการเรือนจำไทย
คณะกรรมการเรือนจำไทยมีหน่วยงานที่มีแนวคิด
ภารกิจ หน้าที่ เกี่ยวข้องเชื่อมโยงหรือมีลักษณะคล้ายคลึงกับกับภารกิจของคณะกรรมการเรือนจำไทย
ได้แก่
o สภาที่ปรึกษาการราชทัณฑ์ ตามระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยสภาที่ปรึกษาการราชทัณฑ์พ.ศ. 2547 และระเบียบกระทรวงยุติธรรมว่าด้วยสภาที่ปรึกษาการราชทัณฑ์
(ฉบับที่ 2 ) พ.ศ.
2550 มีอำนาจหน้าที่เสนอแนะนโยบายและแนวทางการพัฒนางานราชทัณฑ์ มาตรการและระเบียบ
ติดตามประเมินผล และรับคำร้องเรียนของผู้ต้องขังหรือประชาชนเกี่ยวกับการปฏิบัติงานของข้าราชการกรมราชทัณฑ์
เป็นต้น
o ผู้ตรวจราชการกรม ตามระเบียบกรมราชทัณฑ์ว่าด้วยการตรวจราชการของผู้ตรวจราชการกรม
พ.ศ. 2540 ระเบียบกรมราชทัณฑ์ ว่าด้วยการตรวจราชการของผู้ตรวจราชการกรม (ฉบับที่ 2) พ.ศ. 2546 ผู้ตรวจราชการกรมมีอำนาจหน้าที่การตรวจเรือนจำ การเผยแพร่นโยบาย การรับฟังหรือสดับตรับฟังทุกข์สุข
การแสวงหาหรือสอบข้อเท็จจริง สืบสวน สอบสวน การทำรายงานเสนอแนะต่ออธิบดี เป็นต้น
..................................
